Aft ve Ağız Yaraları

AFT YARALARI VE NEDENLERİ

Ağız ülseri veya aft olarak da adlandırılan ağız yaraları, nedeni henüz tam olarak bilinmeyen doku bozukluklarıdır. Ortası beyaz, sarı ya da gri renkteki bu yaralar, uçuk ile aynı şey değildir. Oldukça can yakıcı olan yaralar mutlaka ağız içinde oluşur ve dudaklarda, yanaklarda, dilde, diş eti veya damakta ortaya çıkar. Çoğu kez aynı anda 2-3 adet yara görülür.

Ağız yaralarının daha çok kadınları etkilediği görülmekle birlikte çocuk yaştan itibaren hemen herkeste görülebilir.7 ila 10 gün arasında iyileşir ve tekrarlayıp tekrarlamayacağı kişiye göre değişir.' nedeni tam bilinmiyor' dedik ama aft üzerinde etkili olduğu düşünülen çeşitli etkenler,bu yaraları tetikleyen nedenler bulunmaktadır. Diş macununda ,yiyeceklere uzanan farklı etkenler sayılır. Bu etkenleri sıralamadan önce ağız yarasının bulaşıcı olmadığını da ekleyelim.

Fizikesel travma

Yanlışlıkla yanağı ısırmak, çok sıcak yiyecek veya içecekler, sivri bir cisim nedeniyle ağız içinin tahriş olması, diş protezleri veya ortodontik apareyler ağız içinde yaralara neden olabilecek fiziksel travma örneklerdir.

Yiyecekler

Asitli yiyecek, içecekler ağız yaralarını etkileyebilir. Burada asitli içeceklerden kasıt kola, gazoz gibi içecekler değildir. Örneğin portakal suyu, ağız yaraları olanlarda ya da hassas bir ağız dokusuna sahip kişilerde en çok şikayete yol açan içeceklerin başında gelir. Sadece portakalın değil genel olarak ya turunçgillerin asit oranı yüksektir. Asit oranı yüksek meyvelerin yanı sıra, sirke, sirkeli soslar, tuzlu, baharatlı, acılı yiyecekler, turşu, çerez ve pek çok kimyasal içeren hazır gıdalar ağızda aft oluşmasında bir iki gün öncesine kadar yediklerinizi gözden geçirerek, size neyin dokunmuş olacağına dair bir ipucu yakalamaya çalışabilirsiniz.

Alerji

Yiyecek alerjilerinin % 90'ında süt, fıstık, fındık, soya , balık, buğday veya kabuklu deniz ürünlerinin yiyecekle ilgili alerji türlerini tetiklediği görülür .Glüten, inek sütü proteinleri,çikolata,tarçın,ceviz,badem,domates,incir,limon,ve çileğin ağız içinde aft çıkmasında katkısı olduğu belirtilir. Histamin salgılanması sonucu ağızda hücre ve dokular zarar görebilir ve alerjik semptomlardan biri olarak, ağız yaraları ortaya çıkabilir.

Bazı Diş Macunları

Her diş macunu değil ama içinde 'sodyum loril sülfat ' (SLM) bulunan diş macunu yada gargara benzeri ağız hijen ürünlerinin aftı tetiklediği görülmüşdür. Bunun nedeni (SLS) 'nin ağız dokularındaki koruyucu tabakayı kurutması ve alttaki dokunun yaralara karşı daha savunmasız hale gelmesi olarak açıklanır.

Vitamin veya Demir Eksikliği

Demir ve vitamin eksikliği ve özellikle de B3, B9 (folik asit ) ve B12 vitaminlerinin eksikliği ağızdaki yaralarını tetikliyor olabilir. Bu vitaminler, cilt sağlığını ve sinir sistemini desteklemek, hormon ve kan hücresi üretmek gibi ,eksikliğinde ağız yaralarının görebileceği konularda yardımcı olurlar. Vitamin eksikliği ayrıca kötü beslenmeye ve bağışıklık sistemini zayıflamasına da bir işaret olabilir.

Stres

Pek çok fiziksel şikayetin nedenleri arasında stres görmek, artık hiç şaşırtıcı değil ve aftlarda şikayetler arasında sayılabilir. Ne yazık ki gün boyu taşıdığımız endişeli düşünceler ,iş yerindeki ya da evdeki mutsuzluklar ,her şeyi dert edinen halimiz veya trafikte geçirdiğimiz sıkıntılı saatler derken, vücudumuz fiziksel olarak tepki vermekte gecikmiyor. Kadınların regl dönemlerinde hormanal değişikliklerin yanı sıra ,gerginlik de aftlarda davetiye çıkarabilir.

Genetik

Yapılan bir araştırmada afttan muzdarip olan kişilerin % 35 'nin ailelerin en az bir kişinin daha aftan şikayetçi olduğu ortaya çıkmıştır. Tek yumurta ikizlerin % 90 'ında , her iki kardeşten de aft çıktığı görülmüştür. Ailesinde aft görülen kişilerde aft oluştuğunda , bu rahatsızlığa daha erken yaşlarda ve daha ağır belirtilerle geçirdikleri ortaya çıkmıştır.

Çölyak Hastalığı

Çölyak hastalığı , vücudun buğday ,çavdar ve arpada bulunan glüten adlı proteine tahammülsüzlüğü anlamına gelir. Bu durumda ince bağırsakta iltihaplanmayla kendini gösterir. Çölyak hastalığının diğer bir yangın belirtisi ise ağız yaralarıdır.

Bağışıklık Yetmezliği

HIV ya da Lupus gibi vücudun bağışıklık sistemine saldıran herhangi bir bağışıklık hastalığı , ağız yaralarına yol açabilir.

Kemoterapi ve Radyoterapi

Onkoloji tedavisi esnasında yapılan kemoterapi ve radyoterapi ağız içerisinde geniş yaralara yol açabilir.

Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktorunuza başvurun !
* 4-10 günde fazla süren ağız yaralarında .
* İlk kez ağzınızda aft çıktığında .
* 1 santimden daha geniş ölçüde aft oluştuğunda.
* Daha önce olduğundan çok daha fazla sayıda aft çıktığında.
* Eskiden olduğundan çok daha sık aft çıkmaya başladığında.
* Aftlarla aynı zamanda eklem ağrısı, ishal, ateş ve vücutta lekeler görüldüğünde