Diş Sıkma

Diş gıcırdatma; çiğneme refleksinin uyku sırasında aktif hale geçerek alt ve üst dişlerin birbirlerine teması ile ortaya çıkan istem dışı bir harekettir. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan habersizdir.

Sebepleri Nelerdir?

Bruksizmin (diş gıcırdatması) oluş nedenleri hakkında çeşitli görüşler vardır. Bazı araştırmacılar buruksizmin dişler arasındaki kapanış ilişkisinin bozulmasından kaynaklandığını, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden olduğunu bazı araştırmacılar da bu iki nedeni de kapsayan çok yönlü bir problem olduğunu ileri sürmektedirler.

• Asıl nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte hazırlayıcı bir takım etkenlerden söz edilebilir. Bunlar arasında stres önemli bir yer tutmaktadır. Duygusal streslerin bruksizmin nedenleri arasında en önemli faktör olduğu konusunda birçok hekim fikir birliği içerisindedir. Vücudumuzda stres belirtilerini ilk olarak gördüğümüz yer ağız dokularıdır. Stres bruksizmin hem oluş nedeni hem de olayın şiddetini artıran en önemli faktör olarak belirlenmiştir.)
• Onun dışında sindirim problemleri, uyku bozuklukları, ağız içinde dişlerin kapanış problemleri, bazı hastalıklar ve kimi ilaçların kullanımı da diş gıcırdatmaya zemin hazırlamaktadır.
• Genellikle geceleri ortaya çıkmakla birlikte gündüzleri de hafif şiddette kendini gösterebilir.
• Hafif şiddetli diş gıcırdatma pek çok kişide herhangi bir sağlık sorununa yol açmayabilir.
• Çocuklarda da sık rastlanan diş gıcırdatma çoğunlukla daimi dişlerin tamamı sürdüğünde sona erer.
• Diş gıcırdatma kısa süreli uyumalarda dahi meydana gelebilir. Alt çenenin yan hareketleri sonucunda öncelikle kesici dişlerde aşınmalar meydana gelir.
• Azı dişlerinin de devreye girmesiyle daha da şiddetlenen bu hareket sırasında ciddi bir ses de meydana gelir. Çoğunlukla bu ses, dişlerini gıcırdatan kişilerin yanında yatan kişileri uykudan uyandıracak kadar şiddetlidir.
• Çoğu kişi herhangi bir belirti verene kadar bu durumun farkında değildir. genellikle ağız ve diş muayenesi sırasında diş hekimi tarafından fark edilir.
• Dişlerin mine yüzeylerinin aşınması zordur ancak aşınma alttaki daha yumuşak tabakaya ulaştığında hızlanarak devam eder ve çürüğe yatkınlık da artar.
• Ayrıca dişlerin kırılabilme olasılıkları da vardır. Bazen bu duruma dişeti çekilmeleri de eşlik eder.
• İleri safhalarda dişlerde soğuk, sıcak, ekşi, tatlı v.b hassasiyetinin başlaması kaçınılmaz olacaktır

Belirtileri

Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan aşınma

Dişlerin birbirleri ile sürtünmesi sonucunda oluşan aşınma tüm dişleri kapsayabilirse de özellikle ön dişlerde daha etkilidir.

Dişlerde kırılma

Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda ön dişlerin köşelerinde arka dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur. Röntgen ile saptanamayan bu çatlaklar zamanla büyüyerek dişlerin kırılmasına neden olur.

Dişlerde aşırı hassasiyet

Genellikle soğuğa karşı hassasiyet gelişir.

Diş etinin geriye çekilmesi ve genellikle bununla birlikte oluşan dişin boynunda diş eti hizasında oluşan çentik şeklindeki aşınmalar

Bu durumun oluşmasına neden olarak ilerleyen yaşa bağlı diş eti çekilmesi ya da aşırı baskı uygulanarak yapılan diş fırçalama gösteriliyorsa da, bruksizm hastalığının dişlerde bu gibi oluşumlara neden olduğu bilinmelidir.

Dişlerde sallanma

Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar. Aşırı basınç dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına neden olur. Bu durumu telafi etmek için dişlerin kökleri hizasında ekstra kemik çıkıntıları gelişir.

Yanaklarda iritasyon (tahriş)

Özellikle dişleri birbirlerine temas ettikleri kapanış çizgisi hizasında, yanağın iç kısmında çizgi ya da kabartı şeklinde fibröz bir oluşum meydana gelir. Bu oluşum nedeni ile sıklıkla "yanak ısırma" olayı ile karşılaşılır.

Kas ağrısı

Özellikle şakak ve yanak bölgesindeki kasların aşırı çalışması bu bölgelerde kas ağrısına neden olur.

Baş ağrısı

Yukarıda belirtilen kas ağrısı zaman zaman baş ağrısı şeklinde kendini gösterir.

Çene ekleminde ağrı

Çene eklemine aşırı yüklenilme nedeni ile eklemde ağrı, çıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir.

Bu belirtiler diş gıcırdatmasının hemen başlangıcından itibaren ortaya çıkmaz. Olayın şiddetine ve süresine göre bazen yıllar sonra görülebilmektedir. Çoğunlukla belirtilerin tümü birden olmayabilir. Bazen çok az belirti gösterebilir.

Tedavi

Tedavinin amacı dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır. Diş hekimi tarafından uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile alt ve üst çene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan "gece koruyucuları", diş gıcırdatması semptomatik tedavisinde kullanılan en önemli araçtır.

Ancak gece koruyucularının çoğunlukla tek başlarına yeterli olamayabilmektedir. Bu nedenle hastalığın sergilediği tabloya göre gece koruyucularının yanında bazı ek tedavilerinde uygulanması gerekmektedir:

• Stres terapisi,
• Rahat uyumayı sağlayıcı önlemler,
• Kas gevşetici ilaç uygulaması,
• Hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların değiştirilmesi ,Eksik olan dişlerin yerine koyulabilmesi için protez uygulamaları.