Çene Eklemi Hastalıkları

ÇENE EKLEMİ HASTALIKLARI

Çene eklemi rahatsızlıklarının belirtileri toplumun yaklaşık % 50-75 ‘inde görülmesine karşılık, bu şikayetle doktora başvuran hasta sayısı çok daha az sayıdadır. Hastaların, bu konuda yaşadıkları en büyük sıkıntı, bu şikayetle hangi hekime başvurmaları gerektiğinin bilinmemesidir.

Genellikle rahatsızlık nedeniyle gidilen KBB uzmanı muayenesinde veya başka bir nedenle gittikleri Diş Hekiminin dikkatli muayenesiyle beraber konuyu irdelemesiyle farkına varılır.

TME (ÇENE EKLEMİ) Alt çeneyi kafa kaidesine bağlayan ve baş ön bölgesinde bulunan yegane eklemdir. Eklem, alt çenenin bir çıkıntısıyla, kulak deliğinin ön bölgesindeki çukur alan, bunların sürtünmesini engelleyen bir kıkırdak disk ve bu bölgeye bağlanan çeşitli kaslardan oluşur. Sağ ve solda birer adet bulunur.

Eklem sayesinde, açma – kapama, ileri – geri ve sağa – sola kaydırma hareketleri yapılabilir.

TRAVMA

Eklem rahatsızlıklarının başında gelir. Baş – boyun bölgesine gelen travmalara bağlı olarak, eklem disk bağlarında yırtılma, ödem, iltihap ve kanama oluşabilir. Ağrı 1-2 gün içinde hafiflese de hareket kısıtlılığı oluşacaktır.

Travma nedenleri, çeneye direkt gelen darbeler, kazalar olabileceği gibi kontrolsüz esneme, diş tedavilerinde uzun süre zorlayarak ağız açma…vb sayılabilir.

BRUKSİZM

Bruksizm eklemlerde aşırı yüklemeye neden olmaktadır. Diş yüzeylerinde aşınma, çeneler arası kapanış yüksekliğinde azalma, kas hacminde artışa neden olmaktadır.

ÇİĞNEME KASI RAHATSIZLIKLARI

Miyofasiyal Ağrı : Çiğneme kası rahatsızlıkları arasında en sık rastlanılanıdır. Bir grup kasta kasılma olur ancak miyospazmda olduğu gibi kısalma söz konusu değildir. Genelde baş ağrısı hissedilir ve dokunmaya hassas değildir. Buz, soğuk sprey veya lokal anestezi uygulama ağrıyı büyük ölçüde hafifletir.

Miyozit: Enfeksiyon ya da travmaya bağlı olarak kaslarda meydana gelen primer inflamasyondur. Bir ya da daha fazla çiğneme kasında devamlı bir ağrı ile karakterizedir. Genellikle bu ağrıyla ilgili kas bölgesindeki ciltte şişlik, kızarıklık ve ateş eşlik eder. Ağrı ve şişliğe bağlı olarak ağız açmada kısıtlılık tipik özelliğidir.

Miyospazm: Kramp olarak bilinen miyospazm, bir ya da çok kasın ani, istemsiz ve sürekli kasılması sonucu oluşan ağrılı ama çok nadir rastlanan bir durumdur. Lokal ağrı ve ağız açmada ciddi kısıtlılık ile karakterizedir. Dinlenme sırasında aniden ortaya çıkışı ile ayırt edilebilir.

TEDAVİ

1-Davranışsal tedavi: Çene eklemi bozukluklarının tedavisinin en önemli bölümünü hastaların bilgilendirilmesi oluşturur. Tedavinin başarısı, hastaların motivasyonuna, işbirliğine ve söylenenlere uymasına bağlıdır. Bilgilendirmeye hastalığın tanımıyla başlanabilir, açıklayıcı görseller kullanılabilir. Unutulmamalıdır ki bu hastalık kanser gibi agresif değildir. Yumuşak diyet önerilmeli, sakız çiğnenmemeli, ekleme aşırı yük bindirecek büyük lokmalardan kaçınılmalıdır.

2- Splint tedavisi: Splintler aşağıdaki amaçlarla başarılı olarak kullanılabilir;
• Çiğneme kuvvetlerini değiştirmek,
• Dişleri aşınmaktan korumak,
• Bruksizm ve parafonksiyonları azaltmak ve bunlarla oluşan aşırı kuvvetleri dağıtmak,
• Sinir-kas koordinasyonu sağlamak,
• Kas kaynaklı ağrıları tedavi etmek,
• Eklem kaynaklı ağrıları tedavi etmek,
• TME ‘nin fonksiyonunu geliştirmek,
• Dikey boyutu arttırmak,
• Hareket eden dişleri sabitlemek
Sertlik açısından 3 çeşit splint bulunmaktadır;
- Yumuşak
- Sert
- Yumuşak + sert
Sertlik ve kalınlık derecesine hekim karar verir.

3- Fizik Tedavi: Bu tedavinin amacı, iskeletsel-kassal ağrıların hafifletilmesi ve doku iyileşmesini aktive ederek normal alt çene fonksiyonunun sağlanmasıdır. Bu amaçla sıcak ve soğuk uygulamayı içeren termal terapiler, akupunktur, düşük doz lazer tedavisi, ultrasound, rotasyon, koordinasyon, germe egzersizleri gibi fizik tedavi yöntemleri kullanılmaktadır.

4- İlaç Tedavisi: İlaç tedavileri diğer tedavilerle birlikte kullanıldığında iyi sonuçlar vermektedir. Bu amaçla agrı kesiciler, kas gevşeticiler, antidepresanlar kulanılır.

5- Eklem İçi Enjeksiyon : Eklem içi enjeksiyon tedavisi özellikle diğer yöntemlerle sonuç alınamayan hastalarda başvurulan bir yöntemdir.